Herkes kendi için basit ana arı üretimi yapmak ister ve kendi arılığında bildiği arısıyla çalışmak isteyebilir. Böyle bir düşünceniz varsa bu yazı tam size göre diyebiliriz.
Basit olarak hem ana arıyı tanıyalım hem de ana arı üretimi konusunda bilgiler vermeye çalışalım. Bu işe yeni başlıyorsanız yapmanız gereken en kolayı hazır ana arı satın alarak anasız kovana verilebilir. Diğer ana arı üretim tekniği ise örneğin; elinizde 10 çerçeveli bir koloni var bunun 5 çerçevesini ayrı bir boş kovana aktararak ve aktarırken günlü yumurtalı olmasına dikkat ediyoruz. Bu şekilde bölmesini yaptığımız anasız kolonide arılar 1 hafta içinde ana arı memesi yaparak ana arının oluşum sürecini doğal olarak başlayacaktır.
Kolay Ana Arı Üretimi
Diğer ikinci yol ise, oğul verme sezonunda birden fazla meme olacağı için bu memelerden bölme yapılacak olarak kovanlara kesip verilerek, bu vermiş olduğumuz memelerden çıkacak olan ana arılarda bizler için yeni üretilecek ana arılar olabilir. Bu memeleri vermeden önce yine 3-4 çerçevelik bölmelikler yaptıktan sonra memeler asılır. 1 hafta sonra memelerden çıkan ana analar 3-4 gün içinde çiftleşir ve 1 hafta sonra yumurta atmaya başlayacaktır.
Yine ana arı konusunda biraz daha detaylı bilgi vermek gerekirse; koloniyi oluşturan farklı bireylerin başında gerçek anlamda dişi ve döl verimine sahip olan, kraliçe, ece, ana veya bey adı verilen arı gelir. Bu arı diğerlerine (işçi ve erkek arılar) nazaran daha büyüktür (1.7-1.9 cm). Erişkin arı olarak kraliçe arı yavru gözünden (gömeç’ten) çıktıktan üç gün sonra seksüel gelişimini tamamlayarak kolonideki veya diğer kolonilerdeki erkek arılarla çiftleşme uçuşuna çıkar. Bunlardan biri veya nadiren ikisiyle çiftleşir ve kovana döner. Beş yıl kadar süren hayatı boyunca oğul verme hareketi hariç kovan dışına çıkmaz.
Ana Arı Üretimi Nasıl Yapılır
Kraliçe arı oğul verme zamanı bir miktar işçi ve varsa erkek arıyla birlikte kovanı yeni kraliçeye bırakarak terk eder. Bu her ne kadar oğul verme diye adlandırılmış olsa bile gerçek anlamda koloninin ikiye bölünerek çoğalması olayıdır. Ana arıların iğneleri vardır, ancak bu iğneyi sadece rakip anayı öldürmek için kullanırlar. Kraliçe salgıladığı feromonla (özel kokulu salgılar) çoğalmada fonksiyonu olmayan işçi arıları bir arada tutar. Bu koku kraliçeyi beslemeye başlayan işçi arılar arasında vücuttan vücuda yayılır.
Kraliçe arının diğer bir işi de yumurta bırakmaktır ve bu görev onun tüm zamanını ve eforunu sarf etmesine neden olur. Günlük 300-3000 arasında ortalama 1.500 yumurta yaparak koloninin geleceği için gerekli olan bireylerin oluşmasını sağlar. Adeta uçmak ve beslenmek için bile zamanı kalmaz. Her bıraktığı 20 yumurtadan sonra etrafında bulunan 5-10 kadar genç işçi arıdan oluşan bir grup tarafından beslenir. Gerçekte feromon salgılamayı veya yumurta bırakmayı durdurunca bıraktığı en son yumurtalardan birinin bulunduğu hücre/göz/gömeç işçi arılarca genişletilerek yeni kraliçe adayı büyütülmeye başlanır.
Ana arı 15 ve 16 günde dünyaya gelir. 2 ila 5 yıl gibi bir ömre sahiptir. Gözden yeni çıkan bakire kraliçe henüz gözden çıkmayan adayların yüksüklerini parçalar. Dışarıdan iğnesini batırarak öldürür. Çıkmış olanlarla da kavga eder. Annesini öldürür ve sonra çiftleşme uçuşuna çıkar. Çiftleşme uçuşu belirli kurallar içerisinde gerçekleşir. Bakire kraliçe yüzlerce hatta binlerce akraba olmayan ve bekleyen erkek arıların bulunduğu bölgede uçar. Erkekler kraliçeyi takip ederler ve onunla uçuş esnasında çiftleşirler.
Erkek kraliçeyi tutar ve endofallus adı verilen erkeklik organıyla çiftleşme gerçekleşir ve spermalarını bırakır. Çiftleşme sırasında erkek geriye ve aşağı doğru düşer. Bu esnada endofallusu kopar ve kraliçede kalır. Diğer erkekler öncekinin endofallusunu çekip çıkartırlar ve benzer çiftleşmeyi gerçekleştirirler. Bu işler esnasında karınları yarılan/patlayan erkek arılar hemen ölürler. Birçok erkekle çiftleşen kraliçenin oviduktunda (yumurta kanalında) 25 milyon kadar sperm toplanır. Ancak bunların 7 milyon kadar bir karışımı spermateka denilen özel bir kesede depolanır. Kraliçe bu spermleri yapacağı yumurtaları döllemek için kullanır.
Kraliçenin çiftleşmek için yaptığı bir veya birkaç uçuş onun oğul olayı haricinde son uçuşlarıdır. Spermaların bitmesiyle ekonomik ömrünü tamamlayan kraliçe, işçi arılar marifetiyle yeni bir kraliçeyle değiştirilir. Yeni kraliçe olan arıların sırtları uluslararası alanda kullanılan işaretleme yöntemiyle yıllara göre aşağıdaki gibi farklı renklerde boyanır. Böylece kraliçe arının yaşını tespit etmek daha kolay olur.
- Yılsonu 5 – 0 ise mavi
- Yılsonu 6 – 1 ise beyaz
- Yılsonu 7 – 2 ise sarı
- Yılsonu 8 – 3 ise kırmızı
- Yılsonu 9 – 4 ise yeşil
Basit ana arı üretimi yaparken bulunduğunuz yörenin iklim faktörü de çok önemlidir. Özellikle çiftleşme dönemleri ve ana arının yeterli döllenmesinde etkilidir. Antalya da bir ana arı Nisan ayının ilk haftası çiftleşirken, Ardahan ilinde ise Temmuz ayı gibi çiftleşeceğinden buradaki hava sıcaklıklarını ve mevsim şartlarını iyi takip etmek gerekir.
Basit bir şekilde ana arı üretimi konusunda sizlere bilgiler vermeye çalıştık. Yine sorularınız olursa aşağıdaki yorumlar kısmından bizlere her zaman sorabilirsiniz.
Yazınız için teşekkür ederiz.
Asıl biz teşekkür ederiz.