Bugün sizlere ana arı üretimi işlemini nasıl yapabiliriz konusu hakkında bilgi vermek istiyoruz. Çünkü bir arı kovanının geleceğini sağlayan ve işçi arıların devamlılığı getiren ana arının sağlıklık ve verimli olmasına bağlıdır. Ana arı demek, arı kovanı demek oluyor. Arı kovanı, ana arı olmadan varlığını sağlayamaz.
Arı koloni içindeki ana arıya herhangi bir zarar geldiği zaman diğer işçi arılar tarafından işgüdüsel olarak yeni ana arı yapmak için çalışmalara başlarlar. Eğer arıcılıktan anlıyorsanız, kovanın anasız kaldığını dışarıdan, uçuş deliğine bakarak anlaşılabilir. Veya işçi arıların artık kovana çiçek tozu yani polen taşımadıkları, fakat önemli bir şeyi kaybetmişler gibi şaşkın şaşkın birer ikişer girip çıktıkları görebilirsiniz. Anlaşılan o ki, kovanda ana arı yok.
Ana Arı Üretim Teknikleri Şu Şekildedir;
Birinci Teknik: İlkbahar mevsiminde eğer ana arı olmadığını anladığınız bir arı kovanınız varsa, durumu iyi olan başka arı kovanından henüz larva haline gelmemiş yani günlü yumurtaları olan bir çerçeve alınarak, üzerindeki arılar silkelendikten sonra ana arısı olmayan ilgili kovana verebiliriz. Bu çerçeveyi taşırken soğuk ve rüzgara maruz kalmadan taşımalıyız. Vermiş olduğumuz bu çerçeve kovan içindeki arı yoğunluğu en fazla olan çerçeveler arasına konulabilir. Çerçeveyi bu ana arısı olmayan kovana verdiğimiz tarihi yazarak sonraki günlerde takibi kolay olsun. Yaklaşık olarak 3 ila 5 gün sonra bu kovan açtığımızda işçi arıların bu çerçeve üzerinde ana arı memeleri astıklarını ve yaptıkları görülecektir.
Tam 16 gün sonra yapılacak kontrollerde genç bir ananın çerçeveler üzerinde dolaştığı görülür. Ana arısı olmayan bir kovana en pratik ana verme yöntemi bu şekilde olabilir. Bu tekniğin en kötü dezavantajı, arı ailesinin ortalama 20 gün çoğalma faaliyetinden geri kalmasıdır. Ayrıca bu işlem erkek arıların ortaya çıktığı zamandan daha önce de yapılamaz. Ana çıktığında daha erkek arılar ortada yoksa genç ana çiftleşme imkanını bulamayarak erkek arı yumurtası atmasına sebep olacaktır.
İkinci Teknik: Ana arı, en güzeli oğul mevsimine doğru elde edilebilir. Bu da, oğula meyleden kovanlardan üzeri kapatılmış ana memeli çerçeveleri alarak aynı şekilde diğer anasız kovana vermek suretiyle yapılır. Bu usul, kuşkusuz daha pratik ve kolaydır. Fakat bu yönteme göre arı ailesini oğula bırakmak gerekir ki; modern arıcılıkta arı oğulu verdirmek doğru değildir.
Üçüncü Teknik: Garantili olan, en problemsiz ve uygulaması verimli olan yöntem elde doğrudan yedek ana arı bulundurmaktır. Bunun için elde ruşet kovan denilen küçük kovanlar olması gerekir. Ama bu kovanlarda arı kolonisini uzun süre tutmak, hele hele arıyı kışlatmak zordur. Bundan dolayı, normal bir kovan ya da ballık alınarak bölme tahtasıyla üçe ya da dörde bölünür. Bölme tahtalarının ortası açık bırakılarak buralara sinek teli çekilir. Bu sayede hem arı kolonileri kışın birbirlerinin ısılarından yararlanacaklar hem de kokuları aynı olacağı için birleştirildiklerinde kavga etmezler ve telef olmayacaklardır.
Her bölüm için kovanın başka yüzüne bir uçma deliği açılır. Bölmelere güçlü kovanlardan alınan üzerinde larva haline gelmemiş taze yumurtası bulunan çerçeveler arılarıyla birlikte konur. Her bölme ayrı koloni şeklinde çalışacağı için kendilerine ana arı yaparlar. Böylece üç veya dört analı tek bir kovan elde edilmiş olur. Bu kovanın beslenmesine ve sıcaklığına dikkat edilerek kışa sokulur. Ertesi ilkbaharda ana arı ihtiyacı olan kovanlara eldeki yedek analardan alınarak verilir. Anası alınan bölüm ya diğer bölümle birleştirilir ya da yeni ana yapması sağlanır.
Dördüncü Teknik: Bu teknik genel olarak profesyonel ana arı üreticiler için yapılacak yöntem denilebilir. Ama biz burada ana arı üretim malzemeleri olarak elimizdeki imkanlar çerçevesinde anlatacağız. Çünkü artık ana arı üretimi için bir çok arıcılık malzemeleri bulunmaktadır. Bu yöntem, bir çerçeve üzerine birçok ana memeleri yaptırıp; analı memeleri ihtiyacı olan kovanlara aşılamaktan ibarettir.
Dört parça hazır petek el biçimi ve genişliğinde kesilerek birer parmak aralıklı olarak dilim dilim, bir çerçevenin üst çıtasına erimiş mum akıtılarak bağlanır. Bu çerçeve, genç analı güçlü bir kovanın ortasına, yumurta konulmuş iki çerçevenin ortasına bırakılır. Birkaç gün içinde işçi arılar bu dilimleri birbirine kavuşturup, hazır petekleri ana arının yumurta koyacağı hale sokarlar. Ana arı kabartılmış gözlere hemen yumurtlar.
Yumurtalı çerçeveler kovandan geri alınır. Bu işi yaparken, çerçeveyi silkeleyip de yumurtaları telef etmemeli, sadece üzerindeki arılar yavaşça süpürülmelidir. Şayet mumların alt kısmında yumurta konmamış gözler varsa; taze yumurtalar kenara gelecek şekilde, keskin bir bıçak ısıtılarak boş kısımlar kesilmelidir.
Bu çerçeve dikkatli bir şekilde, anası alınmış bir kovanın ortasına konur. Anasız kalan kovan verdiğimiz bu çerçeveyi uygun bularak derhal birçok hücreleri ana memesi olarak beslemeye başlar. Ortalama 9-10 gün sonra, mühürlenmiş ana memelerini oluşturan bu çerçeveden istediğimiz bir memeyi etrafında 1-2 cm peteği ile birlikte keserek anasır bir kovanın uygun göreceğimiz bir çerçevesine monte edebiliriz. Montaj işine biraz dikkat etmek gerekir. Ana memesinin çerçevedeki duruşu nasıl idiyse, öyle konur. İki gün sonra ana memesi verdiğimiz kovanı gözden geçirdiğimizde meme sağlam ise, aşımız tutmuş demektir. Üç gün kadar sonra da genç ana, yüksüğün başını delerek çıkmış olur. Ya da arılar, verdiğimiz yüksüğün yanını delerse, anlaşılan yeniden bu kovan yüksük vermek zorundayız.
Yukarıda anlatılanlar şekilde ana arı üretimi işlemlerini yapabilirsiniz. Yine ana arı hakkında sorularınız olursa lütfen Yorumlar kısmından yazabilirsiniz. Aynı zamanda ana arı üretim videosunu izlemenizi tavsiye ederiz.
